Χρόνιος Πόνος: Κατανοήστε και Βοηθήστε όσους υποφέρουν

Όσοι πάσχουν από χρόνιο πόνο* σίγουρα έχουν δοκιμάσει πολλές εναλλακτικές θεραπείες και γνωρίζουν ποιες από αυτές τους έχουν βοηθήσει πραγματικά και ποιες όχι. Ωστόσο, οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω τους, δυστυχώς, δεν είναι πάντα σωστά ενημερωμένοι σχετικά με το τι σημαίνει χρόνιος πόνος ή δεν κατανοούν απόλυτα την καθημερινή μάχη που καλούνται να δίνουν οι πάσχοντες, με αποτέλεσμα, άθελά τους, όχι μόνο να μην τους βοηθούν, αλλά επιπλέον να δυσκολεύουν την ήδη επιβαρυμένη κατάστασή τους. Με το σκεπτικό, λοιπόν, να ενημερώσουμε εκείνους που θα ήθελαν να καταλάβουν καλύτερα τι σημαίνει να ζει κανείς με χρόνιο πόνο, κι αυτό προκειμένου να είναι σε θέση να προσφέρουν πιο ουσιαστική βοήθεια, παραθέτουμε κάποιες χρήσιμες συμβουλές. 1. Να θυμάστε ότι ο ασθενής είναι πάνω απ’ όλα άνθρωπος. Όσοι πάσχουν από χρόνιο πόνο περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους υποφέροντας από έντονους πόνους. Όποιος επισκέπτεται ή ζει μαζί με έναν ασθενή το πιο πιθανό είναι να έχει διαπιστώσει ότι ο πάσχων δεν είναι πλέον σε θέση να κάνει ό,τι και παλαιότερα, κάτι που του κοστίζει πολύ, μιας και θα ήθελε να μπορούσε να ζει όπως πρώτα. Ειδικότερα, ο ασθενής νιώθει εγκλωβισμένος σε ένα σώμα το οποίο δεν μπορεί να ελέγχει, με αποτέλεσμα να μη διατηρεί, αλλά και να μην απολαμβάνει μία «φυσιολογική» ζωή. Γι’ αυτό, δείξτε κατανόηση σε αυτήν τη συναισθηματική σύγκρουση που βιώνει εσωτερικά πέρα από τις όποιες σωματικές δυσκολίες αντιμετωπίζει. 2. Μάθετε τον «κώδικα» που χρησιμοποιεί ο ασθενής για να περιγράψει τον πόνο του. Οι πάσχοντες από χρόνιο πόνο συχνά μιλούν διαφορετικά για το πόσο πονάνε όταν συνομιλούν με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τι θα πει πόνος. Οι γιατροί, λοιπόν, προκειμένου να κατανοούν την έντασή του, κι έτσι να ελέγχουν την αποτελεσματικότητα της αγωγής που χορηγούν, χρησιμοποιούν μία κλίμακα μέτρησης από το 1 έως το 10, με το 1 να σημαίνει «δεν νιώθω καθόλου πόνο, είμαι μια χαρά» και το 10 να σημαίνει «ο χειρότερος πόνος που ένιωσα ποτέ». Συνεπώς, μη διστάζετε να ζητάτε κι εσείς από τον ασθενή να αξιολογεί στην ίδια κλίμακα την κατάστασή του, ώστε να μπορείτε να αντιλαμβάνεστε καλύτερα την ένταση του πόνου που βιώνει τη δεδομένη στιγμή. 3. Αναγνωρίστε τη διαφορά ανάμεσα στην «ευδαιμονία» και στην «υγεία». Όταν έχετε γρίπη, πιθανότατα νιώθετε χάλια. Οι πάσχοντες με χρόνιο πόνο υποφέρουν από 3 μήνες μέχρι και πάρα πολλά χρόνια, με αποτέλεσμα να έχουν «αναγκαστεί» να υιοθετήσουν διάφορους μηχανισμούς, προκειμένου να αντιμετωπίζουν την κατάστασή τους, οι οποίοι, ωστόσο, πιθανότατα να μην αντικατοπτρίζουν την πραγματική ένταση του πόνου που βιώνουν. Γι’ αυτό, θα πρέπει: Να σέβεστε το ότι το άτομο που υποφέρει κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να φαίνεται ευτυχισμένο άσχετα από το πόσο πολύ πονάει. Να αναζητάτε για όλα εκείνα τα σημάδια που δείχνουν πως δεν είναι καλά: εκφράσεις στο πρόσωπο, κυκλοθυμία, ευθιξία, έλλειψη συγκέντρωσης, διαταραχές ύπνου, βρουξισμός (τρίξιμο των δοντιών), μειωμένη ενεργητικότητα, υπερένταση. 4. Να ακούτε. Οι δύο προηγούμενες παρατηρήσεις κατέστησαν ξεκάθαρο ότι οι πάσχοντες από χρόνιο πόνο πολλές φορές δείχνουν μία εικόνα που απέχει πολύ από την πραγματικότητά τους. Το αμέσως καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για εκείνους, λοιπόν, είναι να τους ακούτε προσεκτικά, δείχνοντάς τους ότι θέλετε πραγματικά να κατανοήσετε αυτά που έχουν να σας πουν, και στη συνέχεια να προσπαθείτε να αποκρυπτογραφείτε τα λόγια τους, για να δείτε εάν κρύβουν αυτό που πραγματικά νιώθουν. 5. Να κατανοείτε και να σέβεστε τους σωματικούς περιορισμούς του ασθενή. Το να μπορεί κανείς να σταθεί για δέκα λεπτά όρθιος δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι μπορεί να σταθεί και για είκοσι λεπτά ή για μία ώρα. Επίσης, το ότι μία μέρα το κατάφερε δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι και την επομένη θα μπορεί να το κάνει. Πολλές ασθένειες προκαλούν σοβαρές κινητικές αναπηρίες, όπως παράλυση ή απόλυτη ακινητοποίηση λόγω αδυναμίας. Ωστόσο, ο χρόνιος πόνος μπερδεύει τόσο τον πάσχοντα όσο και εκείνον που βρίσκεται δίπλα του, με αποτέλεσμα να μην είναι εύκολο να συγχρονιστούν. Διότι, ακόμα και ο ίδιος ο ασθενής δεν είναι σε θέση να ξέρει πώς θα είναι από μέρα σε μέρα, μέχρι και από λεπτό σε λεπτό, αλλά ούτε και πώς θα νιώθει όταν θα ξυπνήσει. Γι’ αυτό και κάθε μέρα είναι ξεχωριστή, με αποτέλεσμα ο ασθενής να λειτουργεί ανάλογα με το πώς είναι τη δεδομένη στιγμή. Κι αυτή είναι μία από τις σημαντικότερες επιπτώσεις του χρόνιου πόνου. 6. Αφήστε στην άκρη τα «εμψυχωτικά» λόγια. Γνωρίζοντας ότι ο χρόνιος πόνος έχει διακυμάνσεις, να κρατάτε πάντα κατά νου ότι οι εμψυχωτικές κουβέντες καμιά φορά προκαλούν επιπλέον ενόχληση στον ασθενή. Όπως αναφέραμε και νωρίτερα, κάποιες μέρες οι πάσχοντες είναι σε θέση να κάνουν μία βόλτα στο πάρκο και την επομένη να υποφέρουν τόσο πολύ, που να δυσκολεύονται μέχρι και να μετακινηθούν έως το διπλανό δωμάτιο. Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικό να μην πέφτετε στην παγίδα να τους λέτε εκφράσεις, όπως «Μα, αφού το έχεις ξανακάνει!» ή «Έλα, μωρέ, το ξέρω ότι μπορείς να το κάνεις!» Εάν θέλετε να κάνουν κάτι, απλά ρωτήστε τους εάν είναι σε θέση, κι έπειτα σεβαστείτε την όποια απάντηση θα σας δώσουν. 7. Να ζυγίζετε καλά τις κουβέντες σας. Το να θεωρείτε πως εσείς ξέρετε καλύτερα από τον ασθενή και να του λέτε κουβέντες, όπως «Ε, τι να κάνουμε, έτσι είναι η ζωή. Θα πρέπει να το πάρεις απόφαση» ή «Θα το ξεπεράσεις κάποια στιγμή. Μέχρι τότε, απλά πρέπει να κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς» ή ακόμα χειρότερα «Εγώ, πάντως, σε βλέπω μια χαρά», να είστε σίγουροι ότι όχι μόνο δεν τον βοηθάτε, αλλά αντιθέτως του δημιουργείτε ακόμα μεγαλύτερο άγχος. Γι’ αυτό και κάποιοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι προτιμότερο είναι να κάνουμε διατυπώσεις του στιλ: «Πραγματικά, πώς τα έχεις καταφέρει μέχρι σήμερα;» 8. Τσεκάρετε τη δική σας υπομονή. Εάν βλέπετε ότι δεν έχετε υπομονή και πως στην πραγματικότητα αυτό που περιμένετε από εκείνον είναι να συνεχίσει τη ζωή του όπως πρώτα, κινδυνεύετε να του δημιουργήσετε τύψεις, «σαμποτάροντας» με αυτό τον τρόπο τις όποιες προσπάθειες καταβάλλει. Πιστέψτε μας, κι εκείνος θα ήθελε να σταθεί στο ύψος των απαιτήσεών σας, αλλά πιθανότατα να μην έχει ούτε τη δύναμη αλλά ούτε και την ικανότητα να ανταπεξέλθει λόγω του πόνου που νιώθει. 9. Να είστε προσεκτικοί όταν προτείνετε φάρμακα και εναλλακτικές θεραπείες, γιατί μπορεί να δημιουργήσουν μεγαλύτερα προβλήματα στον ασθενή. Μάλιστα, κάποιοι πάσχοντες δεν θέλουν συμβουλές, κι αυτό όχι γιατί δεν επιθυμούν να γίνουν καλά, αλλά γιατί μπορεί να τις έχουν ήδη δοκιμάσει, και απλά να μην είδαν κάποια αλλαγή, ή να φοβούνται να πειραματιστούν με νέα φάρμακα που ίσως τους προκαλέσουν επιπλέον παρενέργειες. Να πούμε επίσης ότι οι ασθενείς που έχουν δοκιμάσει θεραπείες δίχως να έχουν δει κάποια σημαντική αλλαγή στην κατάστασή τους κουβαλάνε μέσα τους το αίσθημα αποτυχίας, το οποίο τους προσθέτει επιπλέον βάρος. Φυσικά, εάν γνωρίζετε κάτι που όντως έχει θεραπεύσει κάποιους τύπους χρόνιου πόνου, θα πρέπει να τους ενημερώνετε σχετικά με αυτό, ενώ θα ήταν χρήσιμο, μέσω του Διαδικτύου, να επικοινωνείτε με άλλα άτομα που πάσχουν από χρόνιο πόνο, ώστε να συγκεντρώνετε χρήσιμες πληροφορίες, τις οποίες αργότερα θα μπορούσατε, με το σωστό τρόπο, να τις μεταφέρετε στον ασθενή. 10. Μην αποθαρρύνεστε εάν βλέπετε τον ασθενή ευερέθιστο, γιατί, εάν όντως σας φαίνονται αναστατωμένοι, οξύθυμοι και ευαίσθητοι, σημαίνει ότι πράγματι είναι. Για την ακρίβεια, χρειάζεται να καταβάλουν πολύ μεγάλη προσπάθεια για να δείχνουν καλά, κι αυτό τους επιφέρει επιπλέον κούραση και πίεση. Γι’ αυτό να δείχνετε κατανόηση και υπομονή για όσα βιώνουν. Βέβαια, δεν είναι εύκολο για κάποιον που είναι καλά να κατανοήσει τι σημαίνει χρόνιος πόνος, εκτός κι αν τον έχει ζήσει σε κάποια στιγμή της ζωής του, εντούτοις οφείλουμε να το προσπαθούμε. Οφείλουμε να κρατάμε κατά νου ότι προκαλεί ξαφνική αναστάτωση τόσο στο σώμα όσο και στο μυαλό, ενώ είναι εξουθενωτικός και εξαντλητικός. Γι’ αυτό και θα πρέπει να δεχόμαστε τους ασθενείς έτσι όπως είναι. 11. Να βοηθάτε. Ο ασθενής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους γύρω του. Μερικές φορές οι πάσχοντες χρειάζονται βοήθεια για τα ψώνια, το μαγείρεμα και άλλες δουλειές του σπιτιού. Άλλοι πάλι χρειάζονται βοήθεια σε ό,τι αφορά στα παιδιά τους. Επίσης, μπορεί να χρειάζεται να τους βοηθήσει κάποιος να πάνε στο γιατρό ή σε ένα μαγαζί. Εσείς, λοιπόν, έχετε τη δυνατότητα να είστε ο συνδετικός τους κρίκος με μία «φυσιολογική» ζωή. 12. Να κρατάτε μία ισορροπία. Εάν ζείτε μαζί με έναν ασθενή με χρόνιο πόνο ή εάν στηρίζετε/φροντίζετε ένα άτομο σε καθημερινή βάση, θα πρέπει να κάνετε τα πάντα για να διατηρείτε μία ισορροπία στη ζωή σας. Εάν δεν φροντίζετε τις δικές σας ανάγκες, την υγεία σας, καθώς και τις επαγγελματικές σας υποχρεώσεις, ίσως το να είστε δίπλα του να σας ρίξει ψυχολογικά ακόμα κι αν εσείς δεν θα το θέλετε. Γι’ αυτό να ζητάτε βοήθεια από τους άλλους και να βρίσκετε χρόνο για τον εαυτό σας, κάνοντας δραστηριότητες που αγαπάτε και σας γεμίζουν. Να φροντίζετε το άλλο άτομο φροντίζοντας ταυτόχρονα κι εσάς τους ίδιους. Μετάφραση/Επιμέλεια: Ελίνα Μιαούλη Πηγή: http://www.wikihow.com